Sesli Bardaklar
Gelin bugün bardaklara değişik miktarlarda su koyup nasıl çeşitli sesler çıkardığınızı keşfedelim.
Çocukların akademik hayatlarındaki başarının en önemli belirleyicilerinden biri kendi kendilerine öğrenme becerileridir. Bu nedenle, öğrencilere doğrudan bilgiyi vermek yerine sorgulamaya ve kendi kendine keşfetmeye yönlendiren eğitim yaklaşımları öne çıkmaktadır. Bilimsel deneyler, çocuklara farklı şeylerin etkilerini, nedenlerini, sonuçlarını gözlemlemek, sorgulamak ve cevaplara ulaşmak gibi kendi öğrenebilecekleri fırsatlar sağlar.
Belçika’da anaokulu öğrencileriyle yapılan bir çalışmada bir grup çocukla sorgulamaya dayalı bilimsel etkinliklerin olduğu bir program uygulanmış. Farklı sorularla çocuklar düşünmeye teşvik edilmiş. Program sonucunda çocukların bir etkinliği yaparken keşfetmeye daha açık olduğu ve bu etkinliği çözebilmek için işlerine yarayacak denemelere daha fazla odaklandıkları görülmüştür.
Size bugün Belçika’da uygulanan programdan esinlenerek billimsel bir etkinlik hazırladık. Birlikte bardaklara değişik miktarlarda su koyup nasıl çeşitli sesler çıkardığınızı keşfedelim.
Malzemeler
· 2 farklı büyüklükte olacak şekilde 6-8 bardak
· 2 farklı materyalden çubuk (kurşun kalem, plastik çatal, vb.)
· Su
Nasıl Hazırlayabilirim?
- Bardaklara farklı miktarlarda su koyun.
Nasıl Uygulayabilirim?
- Önce farklı müzik aletleri, nasıl ses çıkardıklarını ve kalınlığının nasıl değiştiği hakkında sohbet edin.
- "Şimdi sen odadan çıksan ve kapıyı kapatsak ben sana seslensem duyabilir misin? Demek ki ses kapı gibi katı cisimlerden bile geçebilir. "
- "Havuzda veya denizde oynarken suya başını soktuğunda bile dışarıdan sesleri duyabilirsin. Su da sesi geçirebilir. Peki suda sesleri dışarıda olduğun gibi duyar mısın?"
- "Biz şimdi seninle konuşurken aramızdaki hava seslerimizi birbirimize taşıyor."
- "Farklı cisimlere vurduğunda farklı sesler çıkar. Denemek ister misin? Önce kapıya sonra da duvara vuralım. Bakalım sesleri nasıl olacak?"
- "Müzik aletleri de böyle yapılır. Mesela, gitardan çıkan sesle davula vurduğumuzda çıkan ses farklı olur. Bazı müzik aletlerinin telleri olur. Tellerine dokunduğumuzda ses çıkar. Bazıları davul gibidir, ses çıkarmak için vurmamız gerekir. Aklına başka neler geliyor?"
- Sesin inceliği ve kalınlığı hakkında Deva ile sohbet edin.
- "Biliyor musun seslerin de ince ve kalınlığı farklı olabilir. Mesela sence bir kedinin sesi mi daha kalındır yoksa köpeğin mi?"
- "Bir sivrisineğin sesi nasıl sence? Sivrisineğin çıkardığı gibi seslere ince veya tiz diyoruz."
- Sesinizi kalınlaştırıp incelterek örnekler verebilirsiniz.
- "Hadi biraz da böyle konuşalım" (kalın bir sesle).
- "Naber, napıyorsun?" (tiz bir ses ile)
- Bardaklara çubuklar ile vurun, su miktarına ve çubuklara göre bardaktaki sesin değiştiğini fark edin.
- "Bardaktaki su miktarı değişince seste bir değişiklik fark ediyor musun? Nasıl bir değişiklik bu?"
- "Daha kalın bir ses çıkarmak için malzemelerle neler yapabilirsin?"
- "Daha ince bir ses çıkarmak için malzemelerle neler yapabilirsin?"
- "Farklı çubuklar kullandığında ses nasıl değişti?"
- Dilerseniz siz biraz bilgi vererek destek olun.
- "Bardağa çubukla vurduğumuzda çıkan titreşimlerle sesi duyarız."
- "Bardağın içine az su koyduğunda çok fazla hava oluyor. Yani boş alan daha fazla. Burada titreşimler daha hızlı olur. Sesin yüksekliği yani inceliği artar."
- "Bardağın içine çok su koyduğumuzda daha kalın bir ses duyuyoruz. Çünkü bardaktaki hava artar. Titreşimler biraz daha yavaşlar."
- Deva'nın serbest bir şekilde çubuklar ile bardaklara vurmasını ve farklı ses kalınlıklarını keşfetmesine alan sağlayın. Dilerse bir beste bile oluşturabilir!
Kaynakça
Dejonckheere, P. J., Nele, D. E., Van de Keere, K., & Vervaet, S. (2016). Exploring the classroom: Teaching science in early childhood. European Journal of Educational Research, 5(3), 149-164